Tarih Ansiklopedisi

• Hz. Ömer'in İran’ı fethiyle Türkler ile Müslümanlar ilk kez komşu oldu. 

(Nihavent Savaşı)

• Hz. Osman döneminde; Müslümanlar ile Hazarlar mücadele etti. 

• Emeviler Döneminde Müslümanlar ile Türkler (Türgişler) mücadele etti.

• Ortaasya’nın hakimiyeti için Abbasiler ile Çinliler 751’de Talas Savaşında karşı karşıya geldi. Karluk, Yağma, Çiğil Türk boylarının yardımıyla Abbasiler bu savaştan galip çıktı. 

• Talas savaşından sonra Türklerin İslamiyetle yakından tanışma imkanı bulması, Abbasilerin izlediği hoşgörülü politika ve Abbasi devlet yönetiminde Türklerin görev alması İslamiyet’in kabulünde etkili oldu.

• Bu savaşta Müslümanlar Çinlilerden matbaa, kağıt, barut, mürekkep ve pusula gibi buluşları öğrendi. Abbasiler öğrendikleri bu buluşları ülkelerine götürdü. Abbasiler zamanında buluşların kullanılması ve geliştirilmesiyle İslam Medeniyeti en parlak devrini yaşamıştır.

• Türklerin Göktanrı inancındaki tek tanrı, evrenin yaratılması, kurban kesmek, cennet-cehennem, ahiret inancı gibi benzerlikler Türklerin İslamiyeti kabul etmesini kolaylaştırmıştır. 

• Karluk, Yağma ve Çiğil Türk boyları bir araya gelmesiyle Kırgızistan/Orta Asya’da kuruldu.

• Bilge Kül Kadirhan tarafından 840 yılında kuruldu, en parlak devir Yusuf Kadirhan'ın zamanında yaşandı.

• İslamiyeti kabul eden ilk Karahanlı hükümdarı olan Saltuk Buğra han, Müslüman olduktan sonra Abdulkerim adını almıştır.

• Türklerin anayurdunda kurulduğu için halkı ve yöneticileri Türk’tür bu nedenle devlet uzun ömürlü olmuştur. Devlet zayıflayınca 2’ye ayrıldı. Doğu Karahanlılara; Karahitaylılar son verdi Batı Karahanlılara: Harzemşahlılar son verdi

• Divanı Lügatıt Türk (Kaşgarlı Mahmut), 

• Kutadgu Biliğ (Yusuf Has Hacip)

• Divanı Hikmet (Ahmet Yesevi), 

• Atabetül Hakayık (Edip Ahmet Yükneki)

• Afganistan’ın Gazne şehrinde Alp Tekin tarafından kurulmuştur.

• Gazneli Mahmut (En parlak Dönem)

• Sultan Unvanı Abbasi halifesi tarafından Gazneli Mahmut’a verildi

• Hindistan’a; Dini, Siyasi ve Ekonomik nedenlerden 17 sefer düzenlemiştir.

• Dandanakan Savaşında Büyük Selçuklulara yenildi, devlet zayıfladı ve Afganistan’ın yerli halkı Gurlular tarafından yıkıldı.

• Mısır coğrafyasında kurulmuş olan bu devletlerin yerli halkı Arap, yöneticileri Türk’tür bu sebeple devletler uzun ömürlü olmamıştır.

• Bu devletlerin kurucuları Abbasi Halifesi tarafından mısıra vali olarak atanmış kişilerdir, Abbasilerin zayıfladığı dönemlerde bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir (Tevaifimülk)

• İran’ın Horasan bölgesinde Selçuk bey tarafından kuruldu. (Oğuz Türkleri)

• 1040 Dandanakan savaşında Gaznelileri yenen Selçuklu devleti güçlenmeye; Gazneliler ise zayıflamaya başladı

• 1048 Pasinler Savaşında Selçuklular Bizanslıları yenmişlerdir ve Bizans vergiye bağlandı. -Abbasi Halifesi tarafından Tuğrul Beye ‘’Doğunun ve Batının Hükümdarı ‘’ unvanı verildi.

• 1071 Malazgirt savaşında Bizanslıları bozguna uğratan Selçuklular Anadolu’nun Kapıları açıldı.

• Bu savaştan sonra Anadolu’yu yurt edinmek amacıyla fetihler yapıldı ve Anadolu’da;  iç işlerinde bağımsız, dış işlerinde ise Selçuklulara bağlı birinci dönem Türk beylikleri kuruldu. (Danişmentli, Mengücek, Saltuklu, Artuklu, Çaka bey.) 

• Selçuklu devleti yıkıldıktan sonra bağımsızlıklarını ilan eden bu beylikler daha sonra Anadolu Selçuklu devletinin hâkimiyetine girmişlerdir.

• Selçukluların En parlak dönemi yaşanmıştır.

• Bu dönemde batini tarikatı olan haşhaşilerle mücadele edilmiştir.

• Dönemin en önemli devlet adamı sadrazam Nizamülmülktür. (29 yıl sadrazamlık görevi-siyasetname eseri)

• Bilim ve kültüre önem verilmiş, Celali Takvim bu dönemde Ömer hayam tarafından hazırlandı (Melik şah takvimi)

• Bağdat merkezli olmak üzere birçok şehirde Nizamiye Medresesi açıldı

• Karahitaylılarla yapılan Katvan savaşından sonra Selçuklu devleti yıkılış dönemine girdi.