Türkiye (Anadolu) Selçuklu Devleti (1075-1308)
• Süleyman Şah tarafından 1077 yılında İznik merkezli kurulan Türk Devletidir. (Süleyman Şah, 1075 yılında İznik’i Bizanslılardan almıştır.)
• Büyük Selçuklu sultanı Melikşah’ın ilan ettiği bir fermanla Süleyman Şah’ı Anadolu’nun hükümdarı olarak tanımasıyla Türkiye Selçuklu Devleti kuruldu.
Not: Devletin kurucusu olan Süleyman şah, Suriye Selçukluları ile yapılan savaşta ölünce Suriye’ye gömülmüştür.
• Süleyman Şah’ın ölümüyle yerine oğlu I. Kılıçarslan tahta geçmiştir. I. Kılıçarslan, Kayınbabası olan Çaka Beyi öldürmüştür.
• I. Kılıçarslan döneminde Birinci Haçlı Seferi ile mücadele edilmiştir. Bu dönemde İznik’in Haçlılara kaybedilmesiyle devletin başkenti Konya’ya taşındı.
• II. Kılıçarslan döneminde Bizanslılara karşı büyük bir zafer olan Miryokefalon savaşı (1176) kazanıldı.
Önemli: Anadolu’nun tapusu olarak görülen Malazgirt Savaşıyla, Türklerin Anadolu’dan çıkarılamayacağı Bizanslılarca kabul edildi. Bu savaştan sonra Anadolu için Türkiye adı kullanılmaya başlandı.
• Türkiye Selçuklu Devletine en parlak dönemi yaşatan I. Aleaddin Keykubat, Anadolu’daki Türk Beyliklerini tek çatı altında toplayarak Anadolu’nun Türk siyasi birliği sağlamıştır.
• I. Alaaddin Keykubat döneminde Harzemşahlarla yapılan Yassıçemen savaşında (1230) Harzemşahlar yıkıldı ve Moğollarla komşu olundu. (Harzemşahların zayıflamasıyla Anadolu’da Moğol tehlikesi ortaya çıkmıştır)
• Bir yemek sırasında I. Alaaddin Keykubat’ın zehirletilerek öldürülmesiyle yerine oğlu II. Gıyasettin Keykubat geçmiştir.
(II. Gıyasettin Keykubat’ın tahta çıkmasında etkili olan Sadettin Köpek isimli devlet adamı, Alaaddin Keykubat’ın zehirlenmesinde parmağı vardır.)
• II. Gıyasettin Keyhüsrev döneminde Anadolu’da çıkan Baba İshak İsyanı (1240) Anadolu Selçuklu Devletinin güç kaybetmesine neden olmuştur
• II. Gıyasettin Keyhüsrev döneminde Moğollarla yapılan Kösedağ savaşında (1243) Türkiye Selçuklu Devleti, Moğollara karşı ağır bir yenilgi aldı ve devlet zayıflama devrine girdi.
• Kösedağ Savaşı; Erzincan, Sivas dolaylarında gerçekleşen bir savaştır. Kösedağ Savaşında Moğol Ordusuna Baycu Noyan komutanlık etmiştir.
• Kösedağ Savaşı sonrasında; Anadolu Selçuklu Devleti, yıkılış sürecine girdi ve Anadolu’daki siyasi otoritesini kaybetti. Anadolu’da Moğollar etkin olmaya başladı ve Anadolu’da ikinci dönem Türk Beylikleri kuruldu.
Not: Moğollar, Asya’nın büyük çoğunluğu ele geçirmiş yağmacı bir devlettir. Devletin kurucusu olan Cengiz Han’ın ölümüyle Moğol İmparatorluğunun toprakları dört parçaya ayrılmıştır.
Karadeniz’in kuzeyinde Altın Orda, İran’da İlhanlılar, Orta Asya’da Çağatay Hanlığı ve Çin’de Kubilay Hanlığı kurulmuştur.
Not: Kösedağ Savaşından sonra Türkiye Selçuklu Devletinin Anadolu’da otoritesini kaybetmesiyle İlhanlılar, Anadolu’da söz sahibi olmaya başladı.
• Türkiye Selçuklu Sultanı II. Mesut’un 1308’de ölümüyle devlet yıkıldı. Osmanlı Devleti, Türkiye Selçuklu Devletinin temelleri üzerine kurulmuştur.
Not: Anadolu Selçuklu Devletinin yıkılmasından sonra, Konya merkezli kurulan Karamanoğulları Beyliği kendilerini Anadolu Selçuklularının varisi olarak görmüşlerdir.
• Türkiye Selçuklu Devleti; Anadolu’nun Türkleşmesinde, Anadolu’da İslamiyet’in yayılmasında Anadolu’nun ticaret merkezine dönüşmesinde önemli katkıları olmuştur.
ÖNEMLİ BİLGİLER:
- Büyük Selçuklular zamanında Anadolu’ya tanımak ve ganimet elde etmek amacıyla Çağrı Bey döneminde Anadolu’ya ilk akınlar düzenlenmiştir.
- Sultan Alparslan döneminde Anadolu’ya yerleşmek amacıyla akınlar yapılmıştır.
- Pasinler Savaşında Anadolu’nun kapıları Türklere aralanmış, Büyük Selçuklular ile Bizanslılar arasında 1071’de yapılan Malazgirt Savaşından sonra Anadolu’nun kapıları ardına Türklere açıldı.
- Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan, komutanlarına Anadolu’yu fethetme emrini vermiştir.
- Sultan Alparslan Anadolu’yu fetheden komutanlara fethettikleri topraklar ‘’Kılıç Hakkı’’ olarak kendilerine verilmiş ve Anadolu’da beylikler kurulmuştur.
- Orta Asya’dan göç eden Oğuz Türkleri, Büyük Selçuklu Devletinin aracılığıyla Anadolu’ya yerleştirilmişlerdir.
- Türklerin Anadolu’da ilk yerleştikleri yer Ahlat’tır. Bitlis’in bir ilçesi olan Ahlat, Van Gölü kıyısında bulunur.
- 12. Yüzyıldan itibaren Ünlü İtalyan seyyah Marco Polo ve Arap Gezgin İbni Batuta Anadolu için ‘’Türkiye’’ adını kullanmışlardır.
- Büyük Selçuklu komutanlarının Anadolu’daki fetihlerinden sonra I. Dönem Türk Beylikleri kurulmuştur.
- İznik merkezli kurulan Türkiye (Anadolu) Selçuklu Devleti, I. Dönem Türk Beyliklerini tek çatı altında toplayarak Anadolu’da Türk Siyasi Birliğini sağladı.
- Türkiye (Anadolu) Selçuklular ile Bizanslılar arasında yapılan Miryokefalon Savaşından sonra Türklerin Anadolu’dan çıkarılamayacağı kabul edilmiştir.
- Moğollarla yapılan Kösedağ Savaşından sonra Türkiye (Anadolu) Selçuklu Devleti zayıflamış ve Anadolu’da II. Dönem Türk Beylikleri kurulmuştur.
- II. Dönem Türk Beyliklerinden biri olan Osmanoğulları Beyliği, zamanla güçlenmiş ve Bizanslılarla yapılan Koyunhisar Savaşından sonra devlete dönüşmüştür.
- Osmanlı Devleti, Anadolu’daki II. Dönem Türk Beyliklerini tek çatı altında toplamış ve Anadolu’nun siyasi Birliğini sağlamıştır. (Anadolu Selçuklu Devletinden sonra Anadolu'nun Türk Siyasi Birliğini sağlayan ikinci Devlet Osmanlılardır.)
Henüz yorum yapılmamış.
Yorum yazmanız için üye olmanız gerekmektedir. Üye olmak için
tıklayın, üye iseniz lütfen
oturum açın.