ATATÜRK DÖNEMİ İNKILAP VE DEVRİMLER (1923-1938)
·
29 Ekim
1923- Cumhuriyetin İlan
edilmesi
·
3 Mart
1924- Halifeliğin
Kaldırılması
·
3 Mart
1924- Tevhidi Tedrisat Kanunu (Eğitim
- Öğretimin birleştirilmesi) (Bütün
okullar Milli Eğitim Bakanlığına bağlandı)
·
3 Mart
1924- Medreselerin
Kapatılması
·
3 Mart
1924- Sıbyan Mekteplerinin kapatılması
(Osmanlılar zamanındaki anaokulu ve ilkokullar)
·
3 Mart
1924- Şeriye ve Evkaf Vekaleti’nin
kaldırılması (Bugün ki Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel
Müdürlüğü kuruldu)
·
3 Mart
1924- Erkanı Harbiye Vekaletinin
kaldırılması (Siyaset ile Ordu birbirinden ayrılmıştır)( Türk Ordusunun
yönetimi Genel Kurmay Başkanlığı'na verildi.)
·
20 Nisan
1924- 1924 Anayasası’nın kabulü (Türkiye’nin
ikinci Anayasası kabul edildi)
·
10 Kasım
1924- Halk Fırkası, Cumhuriyet
Halk Partisine dönüştürüldü.
·
17 Kasım
1924- Terakki Perver
Cumhuriyet Fırkasının kurulması (Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk muhalefet
partisi kuruldu)
·
13 Şubat
1925- Şeyh Sait İsyanı’nın
çıkması
·
4 Mart
1925- Takriri Sükun Kanunu’nun
çıkarılması (Huzurun Sağlanması Yasası)(Şeyh Sait İsyanından sonra
çıkarılan bu kanunla hükümete geniş yetkiler verilmiştir.)
·
31 Mayıs
1925- Şeyh Sait İsyanı’nın
bastırılması
·
3
Haziran 1925- Terakki Perver
Cumhuriyet Fırkasının kapatılması
·
1925- Aşar Vergisinin kaldırılması (Halkçılık
ilkesi doğrultusunda yapılan bir devrimdir)
·
1925- Atatürk Orman Çiftliğinin kurulması (Mustafa
Kemal’in talimatıyla Ankara’da kurulmuştur.)
·
25 Kasım
1925- ‘’Şapka Giyilmesi
Hakkında Kanun" çıkarıldı.
·
30 Kasım
1925- ‘’Tekke, Zaviye ve
Türbe’’lerin Kapatılması
·
26
Aralık 1925- Miladi Takvimin
kabulü (Miladi Takvim, günümüzde kullandığımız takvimdir)(Miladi Takvim, 1
Ocak 1926 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.) (Rumi Takvim ve Hicri
Takvim kaldırılmıştır.) (Hicri Takvim, günümüzde sadece Dini günlerin
belirlenmesinde kullanılmaktadır)
·
1926- Kayseri Uçak Fabrikası’nın kurulması (Türkiye’nin
ilk uçak fabrikası)
· 2 Ocak 1926- Günümüzde kullandığımız Uluslararası Saat sistemine geçilmesi
·
17 Şubat
1926- Medeni Kanunu’nun
kabulü (İsviçre Medeni Kanunu örnek alınarak hazırlanmış ve 4 Ekim 1926
tarihinde yürürlüğe girmiştir) (Kadın-Erkek eşitliğini sağlayan bir
kanundur.)(2002’de Türk Medeni Kanunu’nun kabul edilmesiyle yürürlükten
kaldırılmıştır)
·
20 Nisan
1926- Kabotaj Kanunu kabul edildi
(Kabotaj; Bir devletin sahip olduğu limanlardaki deniz taşımacılığı ve
deniz ticareti konusunda tanığı ayrıcalıktır.) (Bu kanunla; Türkiye Limanları
ve sahilleri arasında yük ve yolcu taşınmasının Türk Vatandaşları ve Türk Bayrağı
taşıyan gemilerce yapılmasına karar verilmiştir.)
·
3 Haziran 1926- Emlak ve Eytam Bankası’nın kurulması (İnşaat Sektörüne destek
vermek ve kredi imkanı sağlamak için kurulmuştur)
·
16
Haziran 1926- Mustafa
Kemal’e Suikast girişimi (İzmir Suikastı)
·
1926- Ceza Kanunu’nun Kabulü (İtalya
örnek alındı)
·
1926- Ticaret Kanunu’nun kabulü (İsviçre
örnek alındı)
·
1927- Teşviki Sanayi Kanunu çıkarıldı. (Sanayi
yatırımlarını teşvik ve desteklemek için çıkarılan kanundur.)
·
15-21
Ekim 1927- Mustafa Kemal,
TBMM’de Nutuk’u okudu.
·
28 Mayıs
1928- Uluslararası Rakamlar kabul
edildi. (günümüzde kullandığımız Latin rakamları kabul edilmiştir.)
·
1 Kasım
1928- Harf İnkılabı (Arap
Alfabesinin yerine, Latin Alfabesi kabul edildi.)
·
1 Ocak
1929- Millet Mekteplerinin
açılması (millet mekteplerinin açılması ile okur-yazar oranını artırmak ve
Latin harflerini halka öğretmek amaçlanmıştır) (24 Kasım 1928 tarihinde Resmi
Gazete yayınlanmış, 1 Ocak 1929’da açılmıştır.)
·
24 Kasım
1929- Mustafa Kemal’in,
Millet Mektepleri Başöğretmenliğini kabul ettiği tarihtir. (Bu gelişmeden
ötürü 1981 yılından itibaren 24 Kasım öğretmenler günü olarak kutlanmaktadır)
·
1929- Deniz Ticaret Kanunu’nun kabulü (Almanya
örnek alındı)
·
1929- Dünya Ekonomik Buhranı (Krizi) çıktı.
(ABD’de başlayan ve bütün dünyayı etkisi altına alan ekonomik krizdir. Kara
Perşembe olarak adlandırılmıştır) (Türkiye’de 1929 yılından itibaren Dünya
ekonomik kriziyle mücadele için Yerli Malı Haftası kutlanmaya başlanmıştır)
·
1930- Umumi Hıfzıssıhha Enstitüsü kuruldu (Halkın
sağlığının korunması amacıyla temel laboratuvar hizmetleri yürütmek için Ankara'da
kurulmuş olan bir laboratuvar ’dır.)
·
3 Nisan
1930- Kadınlara Belediye
Seçimlerine girme hakkı verildi (kadınlara verilen siyasi bir haktır,
Medeni Kanunla verilen sosyal haklarla karıştırmayın)
·
12
Ağustos 1930- Serbest Cumhuriyet
Fırkasının kurulması (Türkiye’nin ikinci muhalefet partisidir.)
·
17 Kasım
1930- Serbest Cumhuriyet
Fırkasının feshedilmesi.
·
23
Aralık 1930- Kubilay Olayı
(Menemen Olayı) yaşandı. (Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın feshedilmesiyle İzmir’de
bu olay yaşanmıştır)
·
1 Nisan
1931- Uluslararası ölçü birimleri
kabul edildi. (Bugün kullandığımız Uzunluk ve Ağırlık ölçü birimleri kabul
edilmiştir)
·
1931- Atatürk’ün Altı ilkesi CHP’nin parti
programına girmiştir. (Atatürk’ün Altı ilkesi 1937 yılında ise Anayasa’ya
girmiştir.)
·
1931- Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti kuruldu (bugün
ki ‘Türk Tarih Kurumu’ kurulmuştur)
·
1932- İcra ve İflas Kanunu’nun kabulü (İsviçre
örnek alındı)
·
1932- Birinci Türk Tarih Kurultayı toplandı. (Ankara’da
toplandı)
·
1932- Türk Dili Tetkik Cemiyeti kuruldu (Bugün
ki ‘Türk Dil Kurumu’ kurulmuştur)
·
1933- Eskişehir Şeker Fabrikası kuruldu.
·
1933- Kadınlara Muhtarlık seçimlerine
katılma hakkı verildi (kadınlara verilen siyasi bir haktır, Medeni Kanunla
verilen sosyal haklarla karıştırmayın)
·
1933- Birinci Türk Dil Kurultayı toplandı. (Ankara’da
toplandı)
·
1933- Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı kabul
edildi. (Türkiye’nin Sanayileşmesi amacıyla Sovyetler Birliği örnek
alınarak bu kalkınma planı hayata geçirilmiştir.)
·
1933- Sümerbank açıldı. (Sanayileşmeye
destek vermek amacıyla kurulmuştur.)( Pamuklu Dokuma, Yünlü Dokuma, Deri ve
Ayakkabı, Kimya, Toprak ve Seramik, Kağıt ve Demir-Çelik Sanayii sektörlerinde hizmet
vermiştir.)
·
1933- Üniversite Reformu kabul edildi (Modern
tarzda eğitim kurumları kurmak amacıyla yapılmıştır) (Bu reformla Darülfünun, 1933
yılında İstanbul Üniversitesi’ne dönüştürülmüştür.)
·
Mustafa
Kemal döneminde Ankara’da açılan okullar (1930-1940)
ü
Musiki
Muallim mektebi
ü
Hukuk
Mektebi
ü
Gazi
Eğitim Enstitüsü
ü
Yüksek
Ziraat Enstitüsü
ü
Dil,
Tarih ve Coğrafya fakültesi
·
2 Temmuz
1934- Soyadı Kanunu’nun kabul
edilmesi (24 Kasım 1934- Mustafa
Kemal’e ‘’Atatürk’’ soyadı verildi.)
·
26 Kasım
1934- Lakap ve unvanların
kaldırılması
·
1934- Bursa Süt Fabrikası açılması
·
3 Aralık
1934- Bazı Kisvelerin
Giyilemeyeceğine Dair Kanun çıkarıldı.
·
5 Aralık
1934- Kadınlara Milletvekili
seçme ve seçilme hakkı verildi (kadınlara verilen siyasi bir haktır, Medeni
Kanunla verilen sosyal haklarla karıştırmayın)
·
1935- Türk Maarif Cemiyeti açıldı. (Türkiye’deki
ilk özel okul kabul edilir)
·
1935- Hafta tatili değişikliği yapıldı. (
tatil günü ‘’Cuma’’ gününden ‘’Pazar’’ gününe alındı)
·
1935- Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası
açıldı
·
1935- Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü açıldı (işletmeye
uygun maden ve taşocağı alanları araştırmak, işletilen maden ocaklarının daha
verimli çalışması ayrıca madencilik sektörü için uzman ve teknik personel ve
nitelikli işçi yetiştirmek amacıyla kuruldu.)
·
1935- Etibank kuruldu (Türkiye'nin yer
altı kaynaklarını işletmek ve değerlendirmek amacıyla kurulmuş, 2001 yılında
kapanmıştır.)
·
1936- İzmit Kağıt Fabrikası kuruldu.
·
1936- Montrö Boğazlar Sözleşmesi imzalandı (Boğazlar
Komisyonu kaldırıldı ve boğazların yönetimi Türkiye’ye bırakılmıştır.)
·
1937- Atatürk’ün 6 İlkesi Anayasa’ya girdi. (1931
yılında CHP’nin parti programına girmiştir.)
·
1937- Sadabat Paktı imzalandı.
(Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında imzalanan saldırmazlık
anlaşmasıdır.)
·
1938- İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı
kabul edildi. (II. Dünya Savaşı nedeniyle uygulanamadı.)
· Mustafa Kemal Atatürk'ün eğitim ve askerlik hayatı
· Mustafa Kemal Atatürk'ün I. Dünya Savaşı'nda görev aldığı cepheler
· Mustafa Kemal Atatürk'ün Hayatı